Współczesny świat obfituje w ekrany. Telewizory, komputery, smartfony i tablety towarzyszą nam na co dzień, nierzadko stając się głównym źródłem rozrywki dla dzieci.
Niestety, nadmierne korzystanie z elektroniki może mieć negatywny wpływ na ich rozwój, zarówno fizyczny, jak i psychiczny. Dlaczego ograniczanie czasu przed ekranem jest ważne? Naukowcy i organizacje takie jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) jednoznacznie wskazują na negatywne skutki nadmiernego korzystania z ekranów przez dzieci. Do najczęstszych należą:
- zaburzenia rozwoju poznawczego i językowego. Ograniczony kontakt z ludźmi i brak stymulacji zmysłów mogą prowadzić do opóźnień w rozwoju mowy, trudności z koncentracją uwagi, słabszej pamięci i gorszych umiejętności logicznego myślenia.
- problemy emocjonalne i społeczne. Dzieci spędzające zbyt dużo czasu przed ekranami częściej bywają rozdrażnione, nadpobudliwe, mają problemy z zasypianiem i lęki. Mogą również wykazywać mniejszą empatię i trudności w nawiązywaniu relacji społecznych.
- zaburzenia wzroku. Długotrwałe patrzenie na ekran może prowadzić do nadwzroczności, suchości oczu i zmęczenia wzroku.
- Otyłość i brak aktywności fizycznej. Siedzący tryb życia przed ekranem zwiększa ryzyko nadwagi i otyłości, a także osłabia mięśnie i kondycję fizyczną.
Dzieciństwo to czas na budowanie relacji, zdolności motorycznych, rozwoju. Telewizor, ekran komputera czy smartfonu skutecznie ten czas odbierają i mogą wpłynąć na nieharmonijny rozwój dziecka. Spędzanie wolnego czasu przed telewizorem upośledza kreatywność. Nie wpływa również pozytywnie na uzyskanie stanu relaksu, odprężania – wyjaśnia neurologopeda i terapeuta pedagogiczny z publicznego przedszkola Columbus we Wrocławiu Marta Czajkowska, ekspertka platformy #MAMYNATORADĘ. tworzonej przez fundację Ogólnopolski Operator Oświaty.
WHO zaleca, aby dzieci do drugiego roku życia w ogóle nie miały kontaktu z elektroniką. Starsze dzieci powinny spędzać przed ekranem nie więcej niż godzinę dziennie, a czas ten powinien być wypełniony wartościowymi treściami edukacyjnymi. Regularne przekraczanie tych ram to nie tylko prosta droga do uzależnienia, ale również potencjalna przyczyna poważnych konsekwencji w prawidłowym rozwoju dziecka. I tym psychologicznym i tym fizycznym. Zamiast biernego oglądanie bajek czy granie w gry, warto zaangażować dziecko w aktywne korzystanie z technologii – przestrzega Marta Czajkowska.
Co się za tym kryje? Ekspertka platformy #MAMYNATORADĘ podpowiada, żeby ekrany wykorzystywać do nauki. Na przykład języków, matematyki czy przyrody. Ważne też, żeby Spędzać czas przed ekranem wspólnie: Zamiast zostawiać dziecko samo z tabletem czy smartfonem, oglądajmy filmy i grajmy w gry razem. To świetna okazja do rozmowy i wspólnej zabawy. Wyznaczmy w domu miejsce, gdzie nie będzie można korzystać z elektroniki, np. pokój dziecka, sypialnia czy jadalnia.
Podpowiedzi dla rodziców:
- Ustal jasne zasady. Określ, ile czasu dziennie dziecko może spędzać przed ekranem, jakie treści może oglądać i w jakich godzinach.
- Stosuj konsekwencje. Jeśli dziecko nie przestrzega zasad, ograniczaj dostęp do elektroniki.
- Zmiana nawyków dziecka wymaga czasu i cierpliwości. Nie zniechęcaj się, jeśli na początku napotkasz opór.
- Pamiętaj, że najważniejsze jest to, aby dziecko miało zbalansowany styl życia, w którym znajdzie się miejsce zarówno na korzystanie z technologii, jak i na inne aktywności, takie jak zabawa, nauka, sport i kontakt z innymi ludźmi.
Porada jest częścią projektu społecznego #MAMYNATORADĘ, którego celem jest wspieranie rodziców w dbaniu o prawidłowy rozwój dzieci. Bezpłatne poradniki dla rodziców opracowują doświadczeni pedagodzy, psycholodzy dziecięcy i logopedzi z praktyką w placówkach oświatowych: https://operator.edu.pl/pl/poradnia Platformę tworzą specjaliści z przedszkoli i szkół podstawowych, prowadzonych przez fundację Ogólnopolski Operator Oświaty oraz z Familijnej Poradni Psychologiczno Pedagogicznej we Wrocławiu. Projekt finansowany jest z dobrowolnych datków i darowizn oraz odpisów 1,5% podatku PIT.
Fundacja Ogólnopolski Operator Oświaty od 22 lat wspiera samorządy w realizacji zadań i projektów oświatowych. Fundacja jest organizacją pożytku publicznego. Prowadzi bezpłatne przedszkola i szkoły w całej Polsce. W 67 placówkach, prowadzonych obecnie przez fundację OOO, uczy się ponad 8000 dzieci.
Bartłomiej Dwornik / Fundacja Ogólnopolski Operator Oświaty Grafika: Adobe Firefly AI [domena publiczna]
