#MiejscaKultury Dolnego Śląska – Kościół Pokoju w Świdnicy

To największa drewniana barokowa świątynia na świecie, a także zabytek wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wybudowany na mocy porozumień traktatu westfalskiego, który w 1648 r. zakończył wojnę trzydziestoletnią. Kościół Pokoju w Świdnicy to kolejne cudowne #MiejsceKulturyDolnegoŚląska.

Dziedzictwo Habsburgów na Śląsku

Kościół Pokoju w Świdnicy był obok Głogowa i Jawora jednym z trzech Kościołów Pokoju, na których budowę zezwolił katolicki cesarz Ferdynand III. Decyzja ta zapadła pod wpływem nacisku protestantów ze Szwecji. W dziedzicznych księstwach Habsburgów na Śląsku, kościoły wybudowane przez katolików (a przejęte przez protestantów) wróciły do Kościoła Katolickiego. Po wybuchu wojny trzydziestoletniej, ewangelikom odebrano prawo do wyznawania swojej wiary i posiadania własnych kościołów.

Tworzenie tego typu obiektów sakralnych niosło za sobą warunki, mające utrudnić ich budowę lub doprowadzić do krótkotrwałego użytkowania:

• musiały być ulokowane poza murami miasta,
• zbudowane z nietrwałych materiałów,
• nie można było zbudować dzwonnicy w pobliżu,
• nie mogły swoim wyglądem przypominać architektury kościelnej,
• nie mogły posiadać szkoły parafialnej,
• musiały być zbudowane w ciągu roku.

Europejska wyprawa świdniczanina, 10 miesięcy budowy i sukces

Autorem projektu świdnickiego kościoła był wrocławski mistrz budowlany Albrecht von Saebisch, a zbudował go świdnicki cieśla Andreas Kaemper. Kamień węgielny pod budowę świątyni położono 23 sierpnia 1656 roku. Zdobycie środków na utworzenie kościoła wiązało się z podróżą świdniczanina Christiana Czepko po protestanckich dworach na terenie Europy. Wyprawa ta zakończyła się z powodzeniem – w budowę zaangażowali się przedstawiciele śląskich ewangelików ze wszystkich stanów. Po niecałym roku prac budowlanych odprawiono pierwsze nabożeństwo. Było to 24 czerwca 1657 roku. Od tego czasu ewangelickie nabożeństwa odbywają się w tym miejscu nieprzerwanie. Kilkadziesiąt lat później, podczas wojny północnej, w 1708 roku, (ponownie pod naciskiem króla szwedzkiego), obok kościoła wybudowano dzwonnicę i szkołę ewangelicką. Oba budynki przetrwały do dzisiaj.

Dolnośląska perła architektury i historii

Świdnicki Kościół Pokoju to największa drewniana protestancka świątynia, którą wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wewnątrz kościoła może się zmieścić nawet 7,5 tysiąca osób. Plac Pokoju to 300-letnie budynki i wiekowe drzewa, jedyna w kraju tak bogata luterańska enklawa.

W kościele znajdują się mniejsze i większe organy, drewniana, polichromowana chrzcielnica, loża Hochbergów, a stropy kościoła, empor i filary są ozdobione malowidłami z końca XVII wieku. Na czterech emporach widnieją teksty z Biblii, tarcze cechowe i sceny przedstawiające różne alegorie. Ambona pochodzi z 1729 roku, ołtarz z 1752 roku (autorem obydwu jest Gottfried August Hoffmann).

W pobliżu świątyni mieści się dzwonnica, dom dzwonnika, dawna szkoła ewangelicka, dom stróża, plebania i cmentarz, na którym pochowano kilka tysięcy wiernych. Zachowane dokumenty i starodruki to 8 tysięcy ksiąg liczących 350 lat. Pierwotnie stanowiły one wyposażenie kościoła lub trafiły na jego teren w trakcie ratowania zbiorów w czasie II wojny światowej. Wśród nich znaleźć można m.in. zbiór Biblii od 1630 roku do lat powojennych, śpiewniki, słowniki biblijne, leksykony, przewodniki po ziemi śląskiej.

Jedyna taka świątynia w regionie, w Polsce, w Europie, na świecie…

Kościół Pokoju w Świdnicy jest symbolem pojednania, pomimo tego że jego początki są silnie związane z konfliktami religijnymi.  W tej świątyni odbyło się wiele historycznych spotkań, reprezentanci różnych kultur, religii i poglądów politycznych jednoczyli się we wspólnym celu, jakim był pokój.

W 1989 r. w tym miejscu modlili się premier Polski Tadeusz Mazowiecki i kanclerz Niemiec Helmut Kohl. W 2011 r. z wizytą do Świdnicy przybyła szwedzka para królewska Karol XVI Gustaw i królowa Sylwia. We wrześniu 2016 r. „Apel o Pokój” podpisali tutaj przedstawiciele wyznań chrześcijańskich, judaizmu, islamu i buddyzmu wraz z Dalajlamą.

Na co dzień w Kościele Pokoju można posłuchać muzyki organowej w barokowym wnętrzu, obejrzeć wystawę „Skarby Kościoła Pokoju”, czy spróbować regionalnych potraw i przenocować w zabytkowych apartamentach. Więcej informacji i aktualności TUTAJ

Opracowanie na podstawie: www.kosciolpokoju.pl, samorzad.nid.pl