Gmina Lubin ma nowy program opieki nad zabytkami. Plan obejmuje lata 2020 – 2023 i jest dowodem na to, że samorząd ceni sobie dobra kultury materialnej.
Obiekty zabytkowe wcale nie muszą być tylko śladem przeszłości, bo mogą doskonale służyć współczesnym mieszkańcom i gościom, ale też kreować plany na przyszłość. Panorama wiejskiego Lubina jest bogaty pod względem wartości kulturowych i przyrodniczych. Krajobraz jest wręcz nasycony obiektami zabytkowymi.
- Z punktu widzenia mieszkańców i turystów za bardzo interesujące można uznać stanowiska archeologiczne o własnej formie krajobrazowej (grodziska, pozostałości siedzib pańskich i urządzeń obronnych). Aktualnie znanych jest 21 tego typu obiektów, zlokalizowanych w terenie, w tym 11 wpisanych do rejestru zabytków. Są wśród nich grodziska w: Raszowej Małej, Raszówce, Liścu, Kłopotowie, Krzeczynie Wielkim, Bukownej, Ustroniu, relikty urządzeń obronnych w Chróstniku, pozostałości siedzib pańskich w Chróstniku, Raszowej, Niemstowie-Zwierzyńcu. Część z nich wymaga weryfikacyjnych badań wykopaliskowych, które pozwolą doprecyzować funkcję i chronologię.
- Szczególnie cenne dla gminy są okazałe założenia rezydencjonalne w: Szklarach Górnych, Krzeczynie Małym, Krzeczynie Wielkim, Księginicach, Siedlcach, Liścu i Chróstniku z odbudowanym współcześnie pałacem. Niezwykle cenne w krajobrazie gminy są założenia parkowe i ogrodowe związane w przeszłości z siedzibami szlacheckimi. to parki w Niemstowie, Zimnej Wodzie.
- Na terenie gminy zachowane są też liczne, wysokiej klasy artystycznej budowle sakralne wraz z cennym, wysokiej klasy artystycznej wyposażeniem.
Najcenniejsze zabytki architektury i budownictwa gminy zostały objęte ochroną prawną poprzez wpis do rejestru zabytków oraz ujęte w Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Lubin. Rejestr zabytków prowadzi Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków we Wrocławiu, który jest zobowiązany do gromadzenia dokumentacji w tym zakresie.
Na terenie gminy Lubin rejestr obejmuje 76 zespołów i obiektów tzw. zabytków nieruchomych, 247 zabytków ruchomych i 18 stanowisk archeologicznych. Do rejestru zabytków ruchomych województwa dolnośląskiego zostało wpisane wyposażenie 14 zabytkowych świątyń: w Chróstniku, Czerńcu, Dąbrowie Górnej, Gogołowicach, Miłoradzicach, Niemstowie, Oborze, Osieku, Pieszkowie, Raszowej, Siedlcach, Szklarach Górnych, Zimnej Wodzie (w kościele parafialnym pw. Matki Bożej Bolesnej oraz w kościele pw. Zaśnięcia Matki Boskiej).
W okresie obowiązywania Gminnego programu opieki nad zabytkami Gminy Lubin na lata 2016 – 2019 rokrocznie, zgodnie z przyjętą uchwałą, udzielane były dotacje na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy obiektach zabytkowych. W latach 2016 – 2019 udzielono dotacji na łączną kwotę ponad 1 mln 775 tys. zł.
Tylko w 2020 r. na ten cel przeznaczonych zostało 365 tys. zł i udzielono dziewięciu dotacji. Lista tegorocznych beneficjentów wraz z przyznanymi dotacjami obejmuje:
- 23 000 zł – Parafia Prawosławna pw. Zaśnięcia Przenajświętszej Bogarodzicy w Zimnej Wodzie na naprawę dachu – strona północna w kościele pw. Zaśnięcia Przenajświętszej Bogarodzicy w Zimnej Wodzie.
- 50 000 zł – Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Świętej Trójcy w Miłoradzicach na rewaloryzację budynku kościoła pw. Św. Katarzyny w Gogołowicach – zadaszenie wieży kościelnej – etap II.
- 30 000 zł – Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Niepokalanego Serca NMP w Raszówce na prace konserwatorskie zabytkowej ambony w kościele pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Raszowej – etap II.
- 18 000 zł – Parafia Rzymsko-Katolickiej pw. Świętej Trójcy w Miłoradzicach na opracowanie dokumentacji projektowej remontu budynku kościoła filialnego pw. Św. Antoniego w Niemstowie.
- 59 000 zł – Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Świętej Trójcy w Miłoradzicach na remont wieży kościoła pw. Świętej Trójcy w Miłoradzicach.
- 40 000 zł – Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Podwyższenia Krzyża św. w Brunowie na renowację dwóch par drzwi wewnętrznych oraz dwóch półkolumn przy drzwiach wejściowych kościoła filialnego pw. św. Józefa Robotnika w Gorzycy.
- 50 000 zł – Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Trójcy Świętej w Zimnej Wodzie na renowację fasad kościoła pw. Trójcy Świętej w Zimnej Wodzie wraz z pracami odtworzeniowymi i konserwatorskimi kamiennych detali architektonicznych – etap VII.
- 60 000 zł – Parafia Rzymsko-Katolicka pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Szklarach Górnych na konserwację i restaurację kosza ambony w kościele pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Szklarach Górnych.
- 35 000 zł – Parafia Rzymsko-Katolicka pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Szklarach Górnych na remont i odtworzenie hełmu wieży kościoła filialnego w kościele pw. św. Antoniego w Oborze.
