Pandemia koronawirusa wpływa na wszystkie sfery życia osobistego i społecznego. Oddziaływanie to obejmuje również funkcjonowanie wspólnot religijnych.
Od kilku dni obowiązuje 5-osobowy limit obecności wiernych podczas obrzędów liturgicznych. Dla społeczności parafialnych i wspólnot katolickich, szczególnie w kontekście bliskości świąt Zmartwychwstania Pańskiego, ten czas wymaga zachowania nadzwyczajnych środków.
Legnicka Kuria Biskupia opublikowała dekret biskupa diecezjalnego opisujący działania, które muszą wdrażać parafie w okresie stanu epidemicznego. Zebraliśmy najważniejsze ustalenia z tego dokumentu.
- EUCHARYSTIA
Z dniem 29 marca br. dyspensa od obowiązku uczestnictwa w niedzielnej Mszy świętej ulega przedłużeniu do odwołania i dotyczy wszystkich wiernych diecezji legnickiej oraz innych osób, które w tym czasie przebywają na jej terenie.
W Mszy świętej może uczestniczyć maksymalnie pięć osób, nie licząc osób sprawujących posługę. W pierwszej kolejności będą to osoby związane z uzgodnioną intencją mszalną. Stosowną informację na ten temat należy wywiesić na drzwiach kościołów oraz przekazać wiernym drogą internetową. Na czas Eucharystii kościoły powinny być zamknięte, zaś w ciągu dnia, poza celebracjami, pozostawać otwarte.
Jeśli wcześniej przewidziano Mszę św. koncelebrowaną, to w celu umożliwienia uczestniczenia w celebracji przedstawicielom rodzin zamawiających poszczególne intencje należy uwzględnić możliwość sprawowania tych Mszy osobno, w różnych porach.
W kaplicach domów zakonnych i w innych kaplicach półpublicznych w celebracjach uczestniczyć mogą jedynie mieszkańcy domu, bez udziału osób postronnych.
Ograniczenie liczby uczestników zgromadzenia do pięciu osób obowiązuje również podczas liturgii pogrzebowej. Liczba ta nie obejmuje celebransa, posługujących i pracowników firmy pogrzebowej. Mszę świętą należy celebrować zgodnie z zaleceniami zawartymi w zarządzeniu Biskupa Legnickiego z dnia 17 marca br., zaś obrzędy ostatniego pożegnania ograniczyć wyłącznie do stacji przy grobie, z udziałem najbliższej rodziny, jednak w liczbie osób nie większej niż pięć.
Do odwołania zawieszone zostają wszelkiego rodzaju procesje: z Najświętszym Sakramentem, z relikwiami Świętych czy z obrazami.
Księża nadal mogą odwiedzać chorych, do których udają się z comiesięczną posługą sakramentalną, a także innych chorych, którzy o to poproszą – jeśli nie ma jakichś przeciwskazań z ich strony. Należy przy tym pamiętać o zakazie odwiedzania osób będących w kwarantannie domowej.
Wierni mogą przystępować do Komunii duchowej. Akt ten składa się z trzech elementów: wzbudzenia wiary w realną obecność Chrystusa w Eucharystii, aktu miłości skierowanej ku Niemu oraz wyrażenia pragnienia, aby Jezus zechciał wejść w nasze życie.
- CELEBRACJE WIELKIEGO TYGODNIA
Niedziela Palmowa: Msze święte należy celebrować z zastosowaniem trzeciej formy: zwykłe wejście. Można dokonać błogosławieństwa palm, jednak bez użycia pobłogosławionej wody.
Msza Krzyżma będzie celebrowana w późniejszym terminie, o którym kapłani zostaną odpowiednio wcześniej poinformowani, by mogli w niej uczestniczyć. Do tego czasu należy korzystać z olejów pobłogosławionych przed rokiem. W razie potrzeby katedra legnicka posiada ich zapas. Przypominam także, że w razie konieczności każdy kapłan może dokonać poświęcenia oleju do namaszczania chorych, jednak tylko w czasie sprawowania tego sakramentu.
- TRIDUUM PASCHALNE
Celebracje Triduum Paschalnego poza katedrą i kościołami parafialnymi mogły odbywać się w: Wyższym Seminarium Duchownym, Domu Księży Emerytów, klasztorach i wspólnotach zakonnych oraz w kościołach filialnych, gdzie tradycyjnie odbywały się one w poprzednich latach.
W kościele parafialnym może odbyć się tylko jedna celebracja Triduum Paschalnego, to znaczy Mszę Wieczerzy Pańskiej, Liturgię ku czci Męki Pańskiej i Wigilię Paschalną można sprawować tylko jeden raz.
Wielki Czwartek: Należy opuścić obrzęd obmycia nóg. Nie przenosi się Najświętszego Sakramentu do ołtarza adoracji, powinien On pozostać w głównym tabernakulum. W celu umożliwienia poszczególnym wiernym indywidualnej modlitwy należy podtrzymać zwyczaj wielkoczwartkowej adoracji.
Wielki Piątek: Odwołane są w tym dniu wspólnotowe nabożeństwa Drogi krzyżowej. Cześć Krzyżowi należy oddawać przez głęboki skłon lub przyklęknięcie, unikając z nim bezpośredniego kontaktu. W celu umożliwienia poszczególnym wiernym indywidualnej modlitwy należy podtrzymać zwyczaj adoracji Najświętszego Sakramentu przy Grobie Pańskim.
Wielka Sobota: Nie należy organizować poświęcenia pokarmów na stół wielkanocny w parafiach. W tym roku ma ono mieć charakter liturgii domowej. Przed śniadaniem niedzielnym słowa błogosławieństwa wypowiada ojciec, matka lub inna dorosła, wierząca osoba.
Wigilia Paschalna: Należy zachować przepisy liturgiczne dotyczące pory celebrowania Wigilii Paschalnej, chociaż będzie ona sprawowana bez obecności licznych wiernych. Liturgii tej nie można rozpoczynać wcześniej niż o godz. 20:00. Przede wszystkim zaś rubryki Mszału rzymskiego zaznaczają, że obrzędów Wigilii Paschalnej nie wolno rozpocząć, zanim nie zapadnie noc, a należy je zakończyć przed świtem. Należy pominąć rozpalanie ogniska i procesję na zewnątrz kościoła. Liturgia słowa pozostaje bez zmian. Zachowane pozostaje odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych, bez pokropienia wodą. Liturgia Eucharystyczna pozostaje bez zmian. W miejsce procesji rezurekcyjnej na zakończenie liturgii udziela się błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem przed drzwiami kościoła
- SAKRAMENT POKUTY I POJEDNANIA
Duszpasterzy mogą udostępniać wiernym numer telefonu i adres mailowy, przez które będą można umawiać indywidualną spowiedź. Duszpasterze winni zachować dyspozycyjność wobec wiernych, którzy zwrócą się z prośbą możliwość przystąpienia do sakramentu pokuty i pojednania.
Spowiedź winna mieć miejsce w osobnym pomieszczeniu, umożliwiający sprawowanie sakramentu z zachowaniem stosownej odległości między penitentem a spowiednikiem, a w razie braku takiej możliwości – w często dezynfekowanym, otwartym konfesjonale. Niemożliwa jest spowiedź za pośrednictwem urządzeń komunikacji elektronicznej (np. telefon lub komunikator internetowy).
W obecnej sytuacji absolucja wielu penitentów równocześnie, bez poprzedniej indywidualnej spowiedzi, w sposób ogólny nie może być udzielana.
- PIERWSZA KOMUNIA ŚWIĘTA
Do Wielkanocy odwołane są wszystkie spotkania z dziećmi komunijnymi i ich rodzicami. Obowiązuje zasada, że tak długo, jak szkoły pozostają zamknięte i dzieci mają pozostawać w domach, nie organizujemy dla nich żadnych zajęć w parafii (w tym pierwszych spowiedzi).
Jeżeli stan epidemii nie zostanie odwołany i dzieci nie wrócą do szkół, to należy odwołać wszystkie I Komunie Święte do czasu ustania epidemii.
Jeżeli po Wielkanocy stan epidemii zostanie odwołany i dzieci wrócą do szkół, to o terminie Pierwszej Komunii Świętej należy porozmawiać z rodzicami; po wysłuchaniu ich głosów księża proboszczowie podejmą ostateczną decyzję.
Gdyby rodzice zdecydowali się na Pierwszą Komunię Świętą swoich dzieci w pierwotnie planowanym (zwykle majowym) terminie, należy uczynić to z zachowaniem najwyższych środków ostrożności, w małych grupach, w wyjątkowych sytuacjach niekoniecznie w niedzielę.
Gdyby rodzice nie zdecydowali się na I Komunię Świętą swoich dzieci w pierwotnym terminie, należy im to umożliwić w terminie późniejszym, kiedy sami uznają, że zagrożenie dla ich dzieci minęło.
- BIERZMOWANIE
Obowiązuje zasada, że do czasu odwołania stanu epidemii oraz powrotu dzieci i młodzieży do szkół udzielanie sakramentu bierzmowania pozostaje zawieszone – analogicznie jak w przypadku wskazań dotyczących Pierwszej Komunii świętej.
- DODATKOWE INFORMACJE
W obecnej chwili, gdy zachodzi prawdopodobieństwo, że w przypadku zagrożenia życia nie będzie możliwe wezwanie kapłana, warto przypominać wiernym, że w takich okolicznościach Kościół udziela wiernemu, który jest odpowiednio dysponowany (tzn. jest skruszony w sercu i nie ma przywiązania do grzechu), odpustu zupełnego na zbliżającą się chwilę śmierci, pod warunkiem, że za życia miał zwyczaj odmawiania jakichkolwiek modlitw. W tym przypadku Kościół uzupełnia trzy pozostałe warunki wymagane do uzyskania odpustu zupełnego.
Celebracje Świętego Triduum Paschalnego sprawowane w katedrze legnickiej będą transmitowane w mediach społecznego przekazu przez telewizję TVT Zgorzelec oraz przez stronę www.diecezja.legnica.pl
Księża proboszczowie mogą transmitować parafialne liturgie w mediach społecznościowych i podawać ich terminy swoim wiernym, by mogli łączyć się duchowo z duszpasterzami i wspólnotą parafialną.
Do służby liturgicznej w tych dniach należy dopuszczać jedynie te osoby, które ukończyły 18 lat. Sytuacja ta ulegnie zmianie z chwilą powrotu dzieci i młodzieży do szkół.
Do 15 kwietnia Legnicka Kuria Biskupia pozostaje zamknięta. W razie sytuacji nagłych należy się kontaktować bezpośrednio z Notariuszem Kurii lub Sekretarzem Biskupa Legnickiego. Kancelarie parafialne pozostają zamknięte, z wyjątkiem spraw losowych. Należy udostępnić wiernym numer telefonu i adres mailowy, poprzez który będą mogli umówić się z duszpasterzem by załatwić sprawy niecierpiące zwłoki.
Zachęca się do wspólnotowej modlitwy różańcowej o godz. 20:30 połączonej z Apelem Jasnogórskim – wyrazem modlitewnej jedności będzie codziennie głos dzwonów kościelnych o godz. 20:30.
W podsumowaniu dokumentu ks. biskup Tadeusz Kiernikowski napisał m.in.:
Wszystkim zaś Wiernym doświadczanym przez pandemię i jej skutki, a jednocześnie niosącym odpowiedzialność za utrzymanie rodzin, gospodarstw, przedsiębiorstw i miejsc pracy oraz za organizację życia społecznego, życzę światła Ducha Świętego. Osoby chore, samotne i stanowiące tzw. grupę szczególnego ryzyka polecam Bogu w mojej pasterskiej modlitwie. Proszę je też o łączenie swoich cierpień i niepewności z udrękami Chrystusa dla dobra Jego Ciała, którym jest Kościół (zob. Kol 1,24) oraz o modlitwę w duchu Psalmu 34, w którym szczególnie wymowna jest prawda: „biedak zawołał, a Pan Go usłyszał …”.
Dziękuję wszystkim za dojrzałe i odpowiedzialne stosowanie się do wydawanych zarządzeń. Niech ożywia nas nadzieja, że obecna sytuacja przeżywana przez nas w duchu wiary, przyniesie dobre owoce w życiu całej wspólnoty Kościoła. Nie ustawajmy w wysiłku duchowego łączenia się ze Zbawicielem, a wszelkie niedogodności i cierpienia, których teraz doświadczamy, składajmy Panu Bogu jako duchową ofiarę w intencji zatrzymania epidemii; niech będzie to też nasz wkład w potrzebną nam wszystkim duchową odnowę naszych społeczności oraz przyczynek do objawiania się chwały Bożej (zob. Rz 8,18nn).
Na ten czas nowego doświadczenia i w jego kontekście pogłębionego przeżywania Świąt Paschalnych z serca błogosławię.
