Prezydent RP Andrzej Duda 21 sierpnia podpisał ustawę z dnia 11 lipca 2021 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach.
W nowelizacji oddziaływanie przepisów ogólnych ustawy zostało rozszerzone o wytwórców odpadów (dotąd odnosiły się one jedynie do właścicieli lokali). Nowe rozwiązania legislacyjne umożliwiają związkowi metropolitalnemu realizacji niektórych, spoczywających dotąd na gminach, zadań związanych z gospodarką odpadami komunalnymi oraz umożliwiają gminom indywidualnego rozliczania wytwórców odpadów z obowiązku selektywnego zbierania odpadów w lokalach budynków wielolokalowych (pod warunkiem zapewnienia technicznych możliwości identyfikacji odpadów komunalnych wytwarzanych w poszczególnych lokalach).
Ponadto doprecyzowują przepisy określające obowiązki gminy w zakresie odbierania od mieszkańców bioodpadów. Gmina może nie odbierać tego rodzaju odpadów, jeśli mieszkańcy zagospodarowują je we własnym zakresie. Są oni wtedy zwolnieni w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i umożliwiają gminom częściowego odstępstwa od obowiązku selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów komunalnych. Odstępstwo byłoby wprowadzane w drodze decyzji ministra właściwego do spraw klimatu, pod określonymi warunkami, np. selektywne zbieranie wybranych frakcji odpadów komunalnych nie jest technicznie wykonalne, lub pociągnęłoby za sobą nieproporcjonalnie wysokie koszty ekonomiczne.
Wprowadzają też możliwość obligatoryjnego objęcia gminnym systemem odbioru odpadów tych właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne. Zamiast pisemnej zgody na przystąpienie do zorganizowanego przez gminę systemu (jak jest obecnie), właściciele nieruchomości zostaną automatycznie objęci tym systemem, choć będą mogli złożyć oświadczenie o wyłączeniu się z tego systemu.
Doprecyzowują też kwestie naliczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, tym m.in. kwestię naliczania stawki opłaty w przypadku, gdy podstawą określania wysokości opłaty jest ilość zużytej wody, czy w przypadku określania wysokości opłaty dla nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy.
W nowej ustawie pośród podmiotów dotychczas wykonujących pomiary dopuszczalnego poziom hałasu wykreślono Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Ma to zmniejszyć obciążenie GIOŚ obowiązkami pomiarowymi prowadzonymi w ramach państwowego monitoringu środowiska oraz w ramach kontroli podmiotów gospodarczych;
Nowe przepisy wprowadzają możliwość przeprowadzenia kontroli tylko w części instalacji przed wydaniem pozwolenia na wytwarzanie odpadów. Ma to zmniejszyć obciążenie organów uprawnionych do wykonywania kontroli.
Wprowadzone zmiany umożliwiają magazynowanie wszystkich rodzajów odpadów przez okres 3 lat (o ile „konieczność magazynowania wynika z procesów technologicznych lub organizacyjnych”). Przepis ten obejmie również odpady niebezpieczne, palne, niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne i odpady pochodzące z przetworzenia odpadów komunalnych, które obecnie mogą być magazynowane nie dłużej niż przez 1 rok. Zarazem doprecyzowano przepis umożliwiający wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska weryfikację poprawności funkcjonowania wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów
Wprowadzają również zmiany w przepisach dotyczących sankcji karnych za nieprzestrzeganie przepisów. Obejmują one m.in. wprowadzenie administracyjnej kary pieniężnej za brak ewidencji odpadów bądź prowadzenie tej ewidencji w sposób nieterminowy lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym, a także obniżenie dolnej granicy administracyjnej kary pieniężnej, wymierzanej np. za zbieranie odpadów lub przetwarzanie odpadów bez wymaganego zezwolenia.
