Hominem te memento – filozoficzno-malarska zaduma nad ludzkim losem

Józef Łukomski – artysta malarz, rzeźbiarz (1920 – 1996). W latach 1950-1955 studiował sztukę użytkową Chinach, później malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie w 1962 roku uzyskał dyplom w pracowni Aleksandra Kobzdeja.

Poszukiwania własnego stylu artystycznej wypowiedzi zaowocowały w drugiej połowie lat 60. XX wieku cyklem 25 monumentalnych obrazów z tkaniny zatytułowanych Totemy. Tworzywem tych dzieł były sprute i pozszywane lub sklejone ze sobą znoszone stroje ludzi.

W 1969 roku powstał obraz przestrzenny Requiem złożony z 20 elementów figuratywnych wykonanych z utwardzonych ubrań. Kompozycję zawieszoną nad taflami luster artysta nazwał „teatrem totalnego milczenia”. W latach siedemdziesiątych Łukomski tworzył z tej samej materii zamknięte w ramy obrazy reliefy składające się na cykle Epitafia, Sarkofagi oraz obrazy przestrzenne z siedzących lub stojących wyolbrzymionych figur ludzkich zatytułowane Przemijanie, Zbiorowisko, Hominem quero, Medytacje i inne. Z tego okresu pochodzi także cykl reliefów ściennych Portrety. W kolejnych latach stworzył grupy figur Hominem te memento oraz Argumentum ad hominem.

Józef Łukomski przez cały czas brał czynny udział w życiu artystycznym w kraju i na świecie, zarówno w wystawach indywidualnych jak i zbiorowych. Był laureatem wielu wyróżnień, m.in. nagrody krytyki artystycznej im. Cypriana K. Norwida, którą otrzymał w 1979 roku.

Podsumowując twórczość artysty dr Bożena Kowalska w 1996 roku napisała: Sztuka Łukomskiego nie jest moralitetem ani osądem. Jest filozoficzną zadumą nad losem ludzkim, zadumą pełną tragizmu. Wyrażona przez wizję plastyczną daleką od ekspresjonistycznego krzyku, przez swoją dyskrecję umiaru i dzięki jej skostniałej ciszy skłania do kontemplacji i do refleksji nad sprawami ostatecznymi.

Ekspozycja prac Józefa Łukomskiego Hominem te memento (Pamiętaj żeś człowiekiem) prezentuje niewielki zespół prac Józefa Łukomskiego znajdujący się w zbiorach Muzeum Miedzi w Legnicy. Zawiera 7 dzieł. Obraz przestrzenny złożony z 5 elementów figuratywnych od którego pochodzi tytuł ekspozycji, 5 reliefów przestrzennych z cyklu Epitafia oraz 1 z cyklu Sarkofagi. Eksponowane prace Józefa Łukomskiego przez 30 lat wchodziły w skład stałej ekspozycji historycznej zatytułowanej Legnica. „In ictu oculi”. Stanowiły artystyczny komentarz i uzupełnienie generalnej koncepcji wystawy polegającej na poszukiwania egzystencjalnych śladów człowieka. Tym razem uwolnione od dotychczasowego kontekstu pozwalają na obcowanie z przesłaniem nadanym im przez samego artystę.