Komisja Europejska 15 grudnia przyjęła wniosek dotyczący nowej unijnej dyrektywy mającej na celu zwalczanie przestępstw przeciwko środowisku, czym wypełniła kluczowe zobowiązanie zawarte w Europejskim Zielonym Ładzie. Wniosek ten ma zwiększyć skuteczność ochrony środowiska poprzez zobowiązanie państw członkowskich do wprowadzenia środków prawa karnego. Zdefiniowano w nim nowe przestępstwa przeciwko środowisku, określono minimalny poziom sankcji i zwiększono skuteczność współpracy organów ścigania. Zobowiązuje ona również państwa członkowskie do wspierania i wspomagania osób zgłaszających przestępstwa przeciwko środowisku i do współpracy w zakresie egzekwowania prawa.
– We wniosku określono nowe przestępstwa przeciwko środowisku w UE, w tym nielegalny handel drewnem, nielegalny recykling statków czy nielegalny pobór wody. Wyjaśniono w nim także istniejące definicje przestępstw przeciwko środowisku, zwiększając w ten sposób pewność prawa. Komisja proponuje ustanowienie minimalnego poziomu sankcji za przestępstwa przeciwko środowisku. W przypadku gdy przestępstwo powoduje lub może spowodować śmierć lub poważne uszkodzenie ciała, państwa członkowskie muszą przewidzieć co najmniej karę pozbawienia wolności do lat dziesięciu. W projekcie dyrektywy proponuje się również dodatkowe sankcje, w tym odbudowę zasobów przyrodniczych, wykluczenie z dostępu do finansowania publicznego i procedur udzielania zamówień publicznych lub cofnięcie pozwoleń administracyjnych – informuje Biuro Prasowe Komisji Europejskiej.
Wniosek ma również na celu zwiększenie skuteczności odpowiednich postępowań przygotowawczych i karnych. Przewiduje on wsparcie inspektorów, policji, prokuratorów i sędziów poprzez szkolenia, narzędzia dochodzeniowe, koordynację i współpracę, a także lepsze gromadzenie danych i statystyki. Komisja proponuje, aby każde państwo członkowskie opracowało krajowe strategie zapewniające spójne podejście na wszystkich szczeblach egzekwowania prawa i dostępność niezbędnych zasobów.
Jak zaznacza KE wniosek pomoże w prowadzeniu postępowań przygotowawczych i ściganiu przestępstw o zasięgu transgranicznym. Przestępstwa przeciwko środowisku często mają wpływ na kilka państw (np. nielegalny handel dziką fauną i florą) lub mają skutki transgraniczne (np. w przypadku transgranicznego zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby). Organy ścigania i organy sądowe mogą zwalczać te przestępstwa tylko wtedy, gdy współpracują ze sobą ponad granicami.
Komisja będzie nadal wspierać państwa członkowskie, oferując pracownikom organów ścigania i ich sieciom zawodowym platformę do dyskusji strategicznych oraz zapewniając im pomoc finansową. Ponadto, ponieważ przestępstwa przeciwko środowisku są zjawiskiem globalnym, Komisja będzie nadal promować współpracę międzynarodową w tej dziedzinie.
– Umyślne niszczenie naszego środowiska naturalnego zagraża naszemu przetrwaniu jako ludzkości. Pozwolenie osobom naruszającym prawo na bezkarne działanie podważa nasze wspólne wysiłki na rzecz ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, walki z kryzysem klimatycznym, ograniczenia zanieczyszczenia i wyeliminowania odpadów. Poważne nadużycia muszą spotkać się z poważną reakcją, a wniosek ten stwarza ku temu podstawy – podkreśla Frans Timmerman, wiceprzewodniczący wykonawczy KE do spraw Europejskiego Zielonego Ładu.
– Przestępstwa przeciwko środowisku powodują nieodwracalne i długotrwałe szkody dla zdrowia ludzi oraz dla środowiska. Trudno jest jednak przeprowadzić dotyczące ich postępowanie przygotowawcze i wnieść sprawę do Trybunału, a sankcje są zazwyczaj słabe. Dlatego musimy wzmocnić nasze prawo karne dotyczące środowiska. W czasie, gdy społeczność międzynarodowa prowadzi dyskusję na temat przestępstwa ekobójstwa, wysoki poziom ochrony środowiska jest ważny nie tylko dla obecnych, ale również dla przyszłych pokoleń, podwajamy więc nasze starania na rzecz walki z degradacją środowiska – dodaje Virginijus Sinkevičius , unijny komisarz ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa.
