Komisja Europejska opublikowała 10 stycznia otwarte konsultacje publiczne w sprawie przyszłego europejskiego aktu o wolności mediów − przełomowej inicjatywy zapowiedzianej w 2021 r. przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen w orędziu o stanie Unii. Celem tego aktu jest ochrona pluralizmu i niezależności mediów na unijnym rynku wewnętrznym mediów. Odpowiedzi można udzielać do 21 marca 2022 r. na portalu „Wyraź swoją opinię”
– Media stanowią filar demokracji. Jednak obecnie filar ten pęka, a rządy i prywatne grupy próbują wywierać na mediach presję. Dlatego Komisja zaproponuje wspólne zasady i zabezpieczenia w celu ochrony niezależności i pluralizmu mediów. Dziennikarze powinni móc wykonywać swoją pracę, informować obywateli i pociągać władze do odpowiedzialności bezstronnie i bez strachu. Prowadzimy szeroko zakrojone konsultacje, aby przedstawić najlepszy możliwy wniosek – mówi Věra Jourová, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej do spraw wartości i przejrzystości.
Jak podkreśla KE celem opublikowanych konsultacji jest zebranie opinii na temat najważniejszych problemów mających wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego mediów, w tym różnych rodzajów ingerencji w media, a także tendencji gospodarczych.
– Konsultacje te obejmują trzy główne obszary. Pierwszym jest przejrzystości i niezależności mediów (np. kontrola transakcji na rynku mediów, przejrzystość w zakresie własności mediów i badań oglądalności). Drugi obszar to warunki konieczne do właściwego funkcjonowania rynków mediów (np. odpowiedni dostęp społeczeństwa do pluralizmu poglądów, innowacyjność mediów na unijnym rynku). Trzecim jest sprawiedliwa alokacja zasobów państwowych (np. niezależność mediów publicznych, przejrzystość i uczciwa dystrybucja reklam państwowych). Komisja spodziewa się również otrzymać informacje zwrotne na temat podstawowych wariantów zarządzania, które mogłyby opierać się na Europejskiej Grupie Regulatorów Audiowizualnych Usług Medialnych (ERGA) – informuje Biuro Prasowe Komisji Europejskiej.
Jak określono w programie prac Komisji na 2022 r., przyjęcie europejskiego aktu o wolności mediów jest zaplanowane na trzeci kwartał 2022 r. Akt ten będzie bazował na zmienionej dyrektywie o audiowizualnych usługach medialnych, w której ustanawia się zasady niezależności organów regulacyjnych ds. mediów, promuje przejrzystość własności mediów i zaznacza, że decyzje redakcyjne powinny być wolne od ingerencji.
Jak podaje KE inicjatywa ta skupi się na usuwaniu barier dla powstawania i funkcjonowania usług medialnych i stworzy wspólne ramy rozwijania rynku wewnętrznego w sektorze mediów, aby zagwarantować na nim wolność i pluralizm mediów. Będzie również spójna z określonymi w europejskim planie działania na rzecz demokracji staraniami UE w ramach promowania demokratycznego uczestnictwa, zwalczania dezinformacji oraz wspierania wolności mediów i pluralizmu, zgodnie z europejskim planem działania na rzecz demokracji. W szczególności będzie jednak uzupełnieniem przyjętych niedawno zaleceń w sprawie ochrony, bezpieczeństwa i wzmocnienia pozycji dziennikarzy, proponowanego pakietu dotyczącego aktu o usługach cyfrowych oraz nadchodzącej inicjatywy mającej na celu przeciwdziałanie nadużywaniu drogi sądowej (SLAPP) wobec dziennikarzy i obrońców praw.
Europejski akt o wolności mediów będzie szedł w parze z działaniami związanymi z rentownością, odpornością i transformacją cyfrową sektora mediów w ramach planu działania na rzecz mediów i sektora audiowizualnego.