Narodowy Bank Polski opublikował najnowszy raport, w którym przeanalizowana została sytuacja życiowa i ekonomiczna migrantów z Ukrainy w Polsce. Badanie wykazało wiele ciekawych wniosków.
Narodowy Bank Polski zaznacza, że niezależnie od uchodźców, w Polsce przebywała i przebywa liczna grupa migrantów przedwojennych z Ukrainy, którzy rozpoczęli na większą skalę przyjazdy do Polski począwszy od 2014 roku.
Listopad 2022:
- Dorośli uchodźcy z Ukrainy: około 560 tysięcy
- Dzieci: około 460 tysięcy
Raport NBP zauważa, że pomiędzy migrantami, którzy przybyli do Polski przed wybuchem pełnoskalowej
wojny oraz uchodźcami, utrzymują się duże różnice w strukturze demograficznej – zarówno w sytuacji na rynku pracy oraz planach pozostawania w Polsce.
Według badania wynika, że dorośli uchodźcy w Polsce to znacznie częściej kobiety. Stanowią 80% wobec 54% wśród migrantów przedwojennych. Większość migrantów z Ukrainy, którzy przyjechali do Polski, to osoby z wyższy wykształceniem. Obserwowany jest z kolei spadek udziału uchodźców powyżej 60 roku życia.
Warto jednak wspomnieć, że – jak mówi badanie – przed wojną migrantów cechowała o wiele lepsza znajomość języka polskiego i częstsze zatrudnianie (94% > 65%).
55% przedwojennych migrantów deklarowało także, że chcą zostać w Polsce na stałe. Obecnie to zaledwie 19% wśród uchodźców.
Przekształcanie czasowych pobytów w długoterminowe oraz plany pozostania w Polsce na dłużej są znacznie częstsze wśród osób, które przyjechały do Polski przed wojną, na co wpłynęła nie tylko wojna, ale także pandemia COVID-19 oraz wprowadzane w Polsce w latach 2020-2021 zmiany regulacyjne. – czytamy w raporcie.
Owe zmiany umożliwiły dłuższy pobyt w Polsce nawet tym, którzy początkowo nie wykazywali zainteresowania pozostaniem w naszym kraju. To migranci cyrkulacyjni. Wybuch pandemii sprawił, że z jednej strony ograniczyła się mobilność pomiędzy Polską, a Ukrainą, ale także pogorszyła się sytuacja ekonomiczna w Ukrainie względem tej panującej w Polsce.
NBP zauważa, że z biegiem czasu od wybuchu wojny poprawiła się integracja uchodźców z Ukrainy na polskim rynku pracy, a także zwiększyła się ich samodzielność ekonomiczna. Badanie zauważa, że około 20% z nich to osoby, które żyją “z dnia na dzień”
Pomiędzy majem, a listopadem 2022 roku widać, że większa część uchodźców szybko opanowała podstawy języka polskiego. Zwiększył się także odsetek pracujących – wyniósł 65%. W maju było to 28%. Uchodźcy usamodzielnili się pod względem zakwaterowania. Samodzielni mieszkanie wynajmuje 54% ludzi (poprzednio 33%.
Jak wygląda sytuacja zatrudnieniowa migrantów? O tym także czytamy w raporcie.
Migranci najczęściej pracowali w przemyśle i usługach niewymagających wysokich kwalifikacji. Wśród uchodźców największą grupę stanowiły natomiast osoby wykonujące usługi dla gospodarstw domowych. Stosunkowo wysoki, w porównaniu z wcześniejszymi migrantami, był także odsetek pracujących w usługach wymagających wysokich kwalifikacji.
Warto zauważyć, że po przyjeździe do Polski duża część imigrantów wykonywała inną pracę niż w swoim kraju. Mniej więcej 1/3 migrantów sprzed wojny, a także 46% uchodźców ma poczucie, że w Polsce pracuje poniżej swoich kwalifikacji.
Warto zauważyć, że silnie skorelowana z możliwością zatrudnienia jest znajomość języka polskiego. To szczególnie widoczne wśród uchodźców – w grupie nie znającej języka polskiego pracowało 50%, w grupie dobrze znającej polski – 82%.
Postępujący proces adaptacji obywateli Ukrainy do życia i pracy w Polsce ułatwiłaby
pomoc polegająca na: organizowaniu kursów języka polskiego, łatwiejszej legalizacji pobytu, wprowadzeniu ułatwień dotyczących nostryfikacji dyplomów oraz pomoc w pośrednictwie pracy.
Badanie zauważa, że migranci wspierają swoich bliskich w Ukrainie.
Osoby, które przyjechały jeszcze przed wojną nie zmieniły swoich skłonności do przesyłania środków za granicę (środki przekazuje ponad 60% z nich), zatem nie znajduje, póki co potwierdzenia hipoteza o wygasaniu przekazów pieniężnych wraz z bardziej osiedleńczym charakterem migracji. Zmniejszyła się za to istotnie wartość przeciętnego transferu przy jednoczesnym wzroście częstości przekazów. Odsetek uchodźców przekazujących pieniądze na Ukrainę jest istotnie niższy niż migrantów przedwojennych (28%), ale jeśli już środki są przez nich przekazywane, to przekazy są bardzo częste.
Warto zauważyć, że największy odsetek pracujących migrantów z Ukrainy występuje na Pomorzu i w województwie dolnośląskim.
PEŁNY RAPORT DO PRZECZYTANIA TUTAJ
Filip Macuda
