Dwie tragedie, dwa kłamstwa, dwa narody – jedna prawda

10 kwietnia 2010 roku światowe media podały informację, że polski statek powietrzny Tu 154M, znajdując się nad lotniskiem Smoleńsk Północny znajdującym się na obszarze Federacji Rosyjskiej, uległ całkowitemu rozpadowi i nikt z osób znajdujących się na pokładzie maszyny nie przeżył. Wszystkie ofiary były uczestnikami oficjalnej delegacji państwowej udającej się do Katynia na obchody 70-lecia ludobójstwa dokonanego na obywatelach Rzeczypospolitej Polskiej przez funkcjonariuszy Związku Sowieckiego.

Na pokładzie rządowego samolotu znajdowało się 96 Polaków, w tym przedstawiciele najwyższych władz z urzędującym Prezydentem RP na czele oraz byłym Prezydentem RP na Uchodźstwie, generalicją dowodzącą polskimi siłami zbrojnymi, parlamentarzystami wszystkich opcji politycznych, duchowieństwem różnych wyznań i osobami należącymi do Rodzin Katyńskich. Sejm RP w specjalnej uchwale uznał za „największą tragedię w powojennych dziejach Polski”.

Szum informacyjny mieszający się z przemilczeniami, dotąd nietransparentne działania władz rosyjskich i przez wiele lat także władz polskich, niezachowanie standardów postępowań stosowanych w przypadku katastrof lotniczych, wstrząsające sytuacje związane z postępowaniami dotyczącymi szczątków ofiar katastrofy oraz mnożące się od początku wątki, hipotezy i wywody związane z Tragedią Smoleńską – to wszystko podtrzymuje stan społecznego niepokoju i podziału wywołanego tym, co zdarzyło się jedenaście lat temu.

Znamy treść niewygłoszonego przemówienia, jakie miało wybrzmieć 10 kwietnia 2010 r. z ust Prezydenta RP prof. Lecha Kaczyńskiego. Czytamy w nim m.in.: Katyń i kłamstwo katyńskie stały się bolesną raną polskiej historii, ale także na długie dziesięciolecia zatruły relacje między Polakami i Rosjanami.

Nie da się budować trwałych relacji na kłamstwie. Kłamstwo dzieli ludzi i narody. Przynosi nienawiść i złość. Dlatego potrzeba nam prawdy. Racje nie są rozłożone równo, rację mają Ci, którzy walczą o wolność.

My, chrześcijanie, wiemy o tym dobrze: prawda, nawet najboleśniejsza, wyzwala. Łączy. Przynosi sprawiedliwość. Pokazuje drogę do pojednania. Sprawmy, by katyńska rana mogła się wreszcie zagoić i zabliźnić. Jesteśmy na tej drodze. Mimo różnych wahań i tendencji, prawdy o Zbrodni Katyńskiej jest dziś więcej niż ćwierć wieku temu. Doceniamy działania Rosji i Rosjan służące tej prawdzie, w tym środową wizytę premiera Rosji w lesie katyńskim, na grobach pomordowanych. Jednak prawda potrzebuje nie tylko słów, ale i konkretów.

W piątą rocznicę Tragedii Smoleńskiej, w homilii mszalnej ks. arcybiskup Marek Jędraszewski, odnosząc się do faktów z 2010 r. powiedział m.in.: Aby upomnieć się o prawdę o Katyniu, rankiem 10 kwietnia 2010 roku z warszawskiego Okęcia wystartował rządowy samolot z prezydentem RP Lechem Kaczyńskim, z najwyższymi dowódcami wszystkich rodzajów sił zbrojnych Wojska Polskiego, wysokimi przedstawicielami Sejmu i Senatu, duchownymi, profesorami, osobami szczególnie zasłużonymi dla najnowszej, a także dla niezbyt odległej historii naszej Ojczyzny. Nie doleciał…

Nigdy dotąd w całej swej ponad tysiąc lat liczącej historii państwo polskie nie zostało tak boleśnie doświadczone.

Nie zapomnę nigdy tego, co poczułem na wiadomość o tragicznie przerwanej podróży 96 obywateli Rzeczypospolitej, którzy zmierzali do miejsca kaźni polskich elit. Mieli być w Katyniu w naszym imieniu i byli o krok od celu, gdy spotkała ich śmierć. Łzy rozżalenia mieszały się z potokiem pytań o sens dramatu. Spotkałem osobiście kilkoro z tych, którzy polegli pod Smoleńskiem. Nie znałem wielu innych, ale ich sylwetki stały się niespodziewanie bliższe, bo przecież niezależnie od tego, co nosili w sercu, co wypełniało ich umysły, zginęli na służbie dla Polski. Ich krew na zawsze złączyła się z krwią Polaków zdradziecko zamordowanych przez Sowietów siedemdziesiąt lat wcześniej.

Krzysztof Kotowicz